Proces decyzyjny Moskwy: od szpiegostwa do zamachu

W maju 2024 roku Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) ujawniła istnienie siatki agentów rosyjskich służb, w tym dwóch ukraińskich pułkowników z UDO, odpowiedzialnych za ochronę najważniejszych urzędników państwowych – w tym prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Według komunikatu SBU, funkcjonariusze działali na rzecz FSB z Moskwy, przekazując dane wywiadowcze i organizując zasadzki – mające objąć atak rakietowy, użycie dronów-kamikaze FPV, a nawet podwójne uderzenie jak w "double-tap", by zniszczyć dowody. Celem byli nie tylko Zełenski i głowy ukraińskich służb, ale także generali Vasyl Maljuk (SBU) i Kyryło Budanow (GUR).

Operację nadzorowano bezpośrednio z Moskwy – „jako prezent” na inaugurację Władimira Putina, zaplanowaną na maj 2024. Dzięki informacjom SBU, dwóch ukraińskich pułkowników oraz agent kryjący się w ochronie Zełenskiego został aresztowany.

Sieć w Polsce: Paweł K. i plan zamachu w Rzeszowie

Równolegle trwała operacja ABW – w kwietniu 2024 roku polskie służby aresztowały byłego żołnierza Sił Zbrojnych RP, Pawła K., podejrzewanego o współpracę z GRU w planowaniu zamachu na Zełenskiego podczas jego przelotu przez port lotniczy Rzeszów‑Jasionka. Prokuratura zarzuciła mu gotowość działania na rzecz obcego wywiadu, zgromadzenie informacji o zabezpieczeniach lotniska oraz przekazywanie ich Rosjanom w celu ułatwienia ewentualnego ataku przy użyciu dronów lub strzelca wyborowego.

Zatrzymanie 17 kwietnia i uniemożliwienie ataku to rezultat ścisłej wymiany informacji między ukraińskim i polskim wymiarem sprawiedliwości. W maju 2025 r. prokuratura w Warszawie postawiła mu formalne zarzuty – grozi mu do ośmiu lat więzienia.

Znaczenie strategii: Rzeszów jako punkt krytyczny

Port lotniczy Rzeszów‑Jasionka, położony niecałe 70 km od granicy z Ukrainą, odgrywa kluczową rolę w transporcie wojskowym i politycznym – Zełenski często przylatuje tam pociągiem rządowym i stamtąd podróżuje do Kijowa albo do innych krajów EU. Z punktu widzenia Kremla stanowi więc potencjalną słabość, którą próbowano wykorzystać.

Integrowanie działań SBU i ABW – udane rozpoznanie, struktury bezpieczeństwa, wspólny wymiar prawny – złożyło się na efektywne zneutralizowanie zagrożenia.

Reakcje i perspektywy

– Polska ABW i Prokuratura Krajowa działają zgodnie z prawem – poinformowała prok. Anna Adamiak, potwierdzając wymianę dowodów z Ukrainą i konieczność przeciwdziałania działaniom przeciwko bezpieczeństwu Polski.
– SBU, reprezentowane przez kierownictwo Maljuka i Budanowa, publicznie podziękowało stronie polskiej za skuteczną kooperację.
– Sprawy są obecnie w toku – zarówno śledztwa, jak i procesy przed sądami polskimi (dwa oddzielne, ale powiązane elementy tej samej większej operacji).

Podsumowanie

Zarzuty stawiane Petrowi K. oraz ukraińskim pułkownikom to niepokojący sygnał o skali rosyjskiej agresji wywiadowczej – obejmującej sabotaż, infiltrację, a nawet próbę eliminacji głowy państwa. Ujawnione działania dowiodły, że Kreml dysponuje rozbudowanym planem z wykorzystaniem agentury po obu stronach granicy.

Na szczęście – dzięki zręcznym działaniom i współpracy euroatlantyckich służb – wiosną 2024 stwierdzono poważny sukces operacyjny. Jednak to także przypomnienie, że bezpieczeństwo Zełenskiego (i szerszego bezpieczeństwa regionu) nadal zależy od wysokiego poziomu gotowości służb i sprawnego przepływu informacji międzynarodowej.