Pożyczka dla Ukrainy: 120 milionów euro na polską broń – prawda, interesy i niepokoje społeczne.

1 sierpnia 2025 roku. W wiejskiej rezydencji Radosława Sikorskiego, ministra spraw zagranicznych Polski, dochodzi do spotkania, które może zdefiniować kolejny etap polsko-ukraińskiej współpracy. Andrij Sybiha, szef ukraińskiej dyplomacji, potwierdza w rozmowie z agencją Ukrinform: „Rozmawialiśmy o pożyczce w wysokości 120 milionów euro”. Środki te mają sfinansować zakup polskiego uzbrojenia – przenośnych zestawów przeciwlotniczych Piorun i armatohaubic Krab. Ale za tą decyzją kryje się znacznie więcej: pytania o intencje, ekonomiczne ryzyko i narastające napięcia społeczne w Polsce. Czy to gest solidarności, sprytny manewr gospodarczy, czy może ryzykowna gra geopolityczna?

W cieniu lipcowego słońca, w ogrodzie dworku w Chobielinie, ministrowie Polski i Ukrainy spacerują, omawiając kwestie, które wykraczają daleko poza ramy zwykłej kurtuazji dyplomatycznej. Spotkanie z 1 sierpnia 2025 roku, jak podkreśla Radosław Sikorski, ma potwierdzać „trwałość polsko-ukraińskich relacji”. Tematem przewodnim jest wsparcie militarne dla Kijowa, które od początku rosyjskiej inwazji w 2022 roku stało się filarem polskiej polityki zagranicznej. Polska dostarczyła Ukrainie już 46 pakietów pomocy wojskowej, a Sikorski zapowiada kolejne – 47., 48. i 49.. Ale to propozycja kredytu w wysokości 120 milionów euro przyciąga największą uwagę.

Andrij Sybiha w rozmowie z Ukrinform podkreśla, że Ukraina jest gotowa zainwestować w polskie uzbrojenie, chwaląc jakość Piorunów i Krabów, które sprawdziły się na froncie. „Polska ma dobre tradycje w produkcji dla przemysłu obronnego. Jesteśmy gotowi rozważyć możliwość ich zakupu” – mówi Sybiha, dodając, że Kijów jest zainteresowany nie tylko zakupem, ale i współprodukcją broni, zarówno na Ukrainie, jak i w Polsce. To wizja współpracy, która ma być „wzajemnie korzystna” i stanowić „wkład w naszą wspólną przyszłość”.

Jednak za tymi słowami kryje się złożona rzeczywistość. Ukraina, od trzech lat pogrążona w wojnie z Rosją, zmaga się z dramatycznymi brakami w uzbrojeniu i finansach. Sybiha otwarcie przyznaje: „W kraju ogarniętym konfliktem zbrojnym nigdy nie będzie wystarczającej ilości broni”. Kredyt ma być odpowiedzią na te potrzeby, ale stawia Polskę przed pytaniem: czy to inwestycja w bezpieczeństwo regionu, czy ryzykowny gest, który może obciążyć polską gospodarkę?

Pioruny i Kraby: dlaczego Ukraina chce polskiej broni? Przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe Piorun i armatohaubice Krab to flagowe produkty polskiego przemysłu zbrojeniowego. Piorun, ważący 19,5 kg, jest przeznaczony do zwalczania śmigłowców, samolotów, dronów i rakiet skrzydlatych na odległość do 4 km. Ulepszona wersja starszego systemu Grom, wyposażona w zaawansowany celownik i mechanizm startowy, zdobyła uznanie na ukraińskim froncie dzięki swojej skuteczności. Z kolei Krab, haubica kalibru 155 mm, umożliwia prowadzenie ognia z różną intensywnością, w tym salwowego (MRSI), co czyni go kluczowym elementem wsparcia artyleryjskiego. Oba systemy sprawdziły się w warunkach bojowych, co potwierdza Sybiha: „Polskie Pioruny są bardzo skuteczne i sprawdzone w boju”.

Dla Polski sprzedaż tych systemów to nie tylko szansa na wzmocnienie pozycji na rynku zbrojeniowym, ale i sposób na wsparcie ukraińskiej armii bez bezpośredniego przekazywania darowizn. Jak zauważa dr Marek Madej, ekspert ds. bezpieczeństwa z Uniwersytetu Warszawskiego, w rozmowie „Kredyt na zakup broni to forma pomocy, która jednocześnie wspiera polski przemysł. To pragmatyczne podejście, które może przynieść korzyści obu stronom – o ile Ukraina będzie w stanie spłacić dług”. Jednak eksperci zwracają uwagę na inny aspekt: współprodukcja. Sybiha wspomina o możliwości wytwarzania broni na Ukrainie, co mogłoby obniżyć koszty i stworzyć nowe miejsca pracy w obu krajach. Polska Grupa Zbrojeniowa (PGZ) już planuje produkcję luf do Krabów na Ukrainie, co wskazuje na głębszą integrację przemysłów obronnych. „To nie tylko sprzedaż, ale budowanie długoterminowego partnerstwa” – mówi anonimowy przedstawiciel PGZ, który zgodził się porozmawiać pod warunkiem zachowania anonimowości. „Ukraina ma potencjał technologiczny, a Polska know-how. To może być przełom w naszej współpracy”.

Cena solidarności: czy Ukraina spłaci dług? Centralnym pytaniem, które budzi emocje w Polsce, jest zdolność Ukrainy do spłaty kredytu. Kraj, którego gospodarka została zdewastowana przez wojnę, zmaga się z ogromnymi wyzwaniami. Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW), PKB Ukrainy skurczyło się o 30% w 2022 roku, a odbudowa infrastruktury wymaga setek miliardów dolarów. W 2025 roku, mimo pewnych oznak ożywienia – jak wzrost produkcji mleka w zachodnich regionach kraju – Ukraina nadal jest uzależniona od zagranicznej pomocy finansowej.

„Ukraina ma ograniczone możliwości spłaty długów w krótkim terminie” – mówi prof. Elżbieta Mączyńska, ekonomistka z SGH. „Kredyt w wysokości 120 milionów euro to kropla w morzu ich potrzeb, ale dla Polski to znacząca kwota. Ryzyko niespłacenia jest realne, szczególnie jeśli wojna się przedłuży”. Mączyńska wskazuje, że Polska może zostać zmuszona do umorzenia części długu, co już miało miejsce w przypadku wcześniejszych pożyczek dla Ukrainy. W 2024 roku Polska zaoferowała Kijowowi kredyt na zakup i naprawę sprzętu wojskowego, ale szczegóły jego spłaty pozostają niejasne.

Społeczeństwo polskie, choć w dużej mierze solidarne z Ukrainą, wyraża narastające obawy. Na platformie X pojawiają się komentarze pełne sceptycyzmu:

„To jest tylko ubrane w pożyczkę na potrzeby spłaszczenia tematu dla opinii publicznej. Nigdy tych pieniędzy nie zobaczymy, to przecież pewne”. 

Inny użytkownik pyta: „Kiedy będzie jakieś podsumowanie ile pieniędzy zmarnowaliśmy na ten skorumpowany kraj? Ta wojna, to pralnia brudnych pieniędzy”.

Te głosy odzwierciedlają frustrację części Polaków, którzy obawiają się, że wsparcie dla Ukrainy obciąża krajowy budżet, zwłaszcza w obliczu rosnących kosztów życia i cięć w innych sektorach.

Z drugiej strony, zwolennicy kredytu argumentują, że to inwestycja w bezpieczeństwo Polski. „Rosja jest wspólnym zagrożeniem. Wzmacniając Ukrainę, chronimy siebie” – mówi gen. Waldemar Skrzypczak, były dowódca Wojsk Lądowych. „Pioruny i Kraby na froncie to nie tylko pomoc dla Kijowa, ale i sygnał dla Moskwy, że Polska nie ustąpi”. Skrzypczak podkreśla, że sprzedaż broni to także szansa na rozwój polskiego przemysłu zbrojeniowego, który w ostatnich latach notuje dynamiczny wzrost.

Rozmowy w Chobielinie nie ograniczały się do kwestii wojskowych. Sybiha poruszył także delikatne tematy historyczne, które od dekad ciążą na relacjach polsko-ukraińskich. „Utworzyliśmy międzyrządową komisję. W jednej z miejscowości na Ukrainie, w dawnej wsi Puźniki, przeprowadzono prace poszukiwawcze i ekshumacyjne” – powiedział, odnosząc się do kwestii upamiętnienia ofiar rzezi wołyńskiej. To krok, który może złagodzić napięcia związane z trudną przeszłością, ale dla wielu Polaków pozostaje niewystarczający.

„Historia wciąż rzuca cień na nasze relacje” – mówi dr Anna Wylegała, socjolog z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN. „Polacy oczekują pełnego rozliczenia przeszłości, a Ukraińcy często postrzegają te żądania jako próbę osłabienia ich pozycji w czasie wojny. To bardzo delikatna równowaga”. Wylegała zauważa, że gesty takie jak kredyt mogą być postrzegane jako sposób na budowanie zaufania, ale tylko pod warunkiem, że obie strony będą kontynuować dialog historyczny.

Propozycja kredytu rodzi pytania o mechanizmy decyzyjne i ich wpływ na polską gospodarkę. Jak wynika z informacji uzyskanych od źródła w Ministerstwie Finansów, które prosiło o anonimowość, decyzja o przyznaniu kredytu nie została jeszcze sfinalizowana. „To wstępne rozmowy. Kluczowe będzie określenie warunków spłaty i zabezpieczeń” – mówi źródło. Brak przejrzystości w tej kwestii budzi obawy, że Polska może powtórzyć błędy innych krajów, które udzielały kredytów bez odpowiednich gwarancji. Z perspektywy przemysłu zbrojeniowego, kredyt to szansa na rozwój. Polska Grupa Zbrojeniowa, producent Piorunów i Krabów, odnotowała w ostatnich latach wzrost zamówień, częściowo dzięki kontraktom eksportowym. „Każdy taki kontrakt to impuls dla gospodarki – nowe miejsca pracy, inwestycje w technologie” – mówi przedstawiciel PGZ. Jednak ekonomiści ostrzegają, że korzyści krótkoterminowe mogą zostać przyćmione przez długoterminowe ryzyko. „Jeśli Ukraina nie spłaci kredytu, to podatnicy polscy zapłacą rachunek” – mówi prof. Mączyńska.

Spotkanie w Chobielinie i propozycja kredytu to więcej niż transakcja finansowa. To moment, w którym Polska staje przed wyborem: kontynuować bezwarunkowe wsparcie dla Ukrainy, ryzykując gniew części społeczeństwa, czy szukać bardziej pragmatycznych rozwiązań, które zabezpieczą interesy obu stron? Dla Ukrainy 120 milionów euro to szansa na wzmocnienie obronności w krytycznym momencie wojny. Dla Polski to test solidarności, ale i odpowiedzialności fiskalnej.

Pytania pozostają otwarte: Czy Polska może sobie pozwolić na kolejne ryzyko finansowe? 
Czy kredyt to inwestycja w bezpieczeństwo, czy gest, który może podzielić społeczeństwo? 
I wreszcie, czy polsko-ukraińska współpraca zdoła przezwyciężyć cienie przeszłości i obecne niepokoje?

Odpowiedzi nie są proste, ale jedno jest pewne: prawda o tej decyzji ujawni się nie w deklaracjach ministrów, lecz w jej długoterminowych konsekwencjach.