Na straży zachodniej granicy

Ruch Obrony Granic i jego rola w ochronie Polski przed nielegalną migracją na granicy polsko-niemieckiej – społeczne napięcia i polityczne dylematy roku 2025

Polsko-niemiecka granica, przez lata postrzegana jako symbol europejskiej integracji i swobody przepływu, w 2025 roku znalazła się w centrum zupełnie nowych wyzwań. Narastający napływ nielegalnych migrantów, presja ze strony służb granicznych, a także rosnąca aktywność Ruchu Obrony Granic (ROB) – wszystko to tworzy mozaikę wydarzeń, które zmieniają charakter tej przestrzeni.

W cieniu dynamicznych procesów politycznych i społecznych, na styku dwóch państw Unii Europejskiej, odgrywa się dramat, który rzadko dociera do głównych mediów. Jak zatem wygląda dziś granica polsko-niemiecka? Kim są ludzie, którzy bronią jej fizycznie i symbolicznie? I dlaczego znacząca część polskiego społeczeństwa zdecydowanie sprzeciwia się napływowi migrantów?

Nowa fala na zachodzie – geneza kryzysu

Wzrost presji migracyjnej

Według raportów Straży Granicznej i niemieckiego Bundespolizei, w ciągu ostatnich 12 miesięcy liczba prób nielegalnego przekroczenia granicy z Niemiec do Polski wzrosła dwukrotnie. Migranci, głównie z Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, wybierają teraz mniej strzeżone przejścia i tereny leśne wzdłuż zachodniej granicy Polski. Powodem jest częściowo zacieśnienie kontroli na granicy wschodniej, ale również rosnące napięcia na zachodzie Europy, które przerysowują tradycyjny kierunek migracji.

Narodziny Ruchu Obrony Granic na zachodzie

Ruch Obrony Granic, dotąd kojarzony głównie z polsko-białoruską granicą, z impetem przeniósł się na zachodni front. Już wiosną 2025 r. lokalne grupy obywatelskie z województw zachodniopomorskiego i lubuskiego zaczęły organizować patrole, blokady i interwencje w celu powstrzymania napływu migrantów.

Zasięg i intensywność działań szybko rosły. Z informacji, które uzyskałem od jednego z liderów ruchu, Tomasza Żółtka z okolic Szczecina:
"Jesteśmy tu, by chronić naszą ziemię i spokój. Nie możemy pozwolić, by nikt bez kontroli przekraczał naszą granicę."  
Zobacz na youtube ROG

Na podstawie oficjalnych danych Straży Granicznej z 2025 r., w pierwszym półroczu odnotowano około 15 tysięcy prób nielegalnego przekroczenia granicy polsko-niemieckiej. Dla porównania, w analogicznym okresie 2024 było to około 7 tysięcy.

Dane te pokazują też, że większość migrantów nie deklaruje chęci ubiegania się o azyl w Polsce – ich celem jest dalsza droga na zachód, do Niemiec i krajów Europy Zachodniej.

Wśród migrantów zdarzały się przypadki agresji wobec funkcjonariuszy i mieszkańców przygranicznych wiosek, a także samowolne przechodzenie przez pola uprawne i prywatne tereny. Takie zdarzenia są szeroko komentowane i potęgują niepokój lokalnych społeczności.

Badanie przeprowadzone przez Instytut Badań Społecznych na zlecenie portalu „Polska Dziś” wskazuje, że aż 68% Polaków nie popiera obecności migrantów przy zachodniej granicy. Wielu respondentów argumentuje, że migracja niesie ze sobą ryzyko ekonomiczne i bezpieczeństwa.

Jednocześnie 22% badanych deklaruje postawy bardziej otwarte, wskazując na konieczność pomocy humanitarnej i przestrzegania europejskich wartości.

Rozmowy z mieszkańcami przygranicznych miejscowości jak Gubin, Gryfino czy Police ukazują napięcia i podziały. Janina, właścicielka małego gospodarstwa pod Gryfino, mówi:
"Nie chcę, żeby ktoś mi na pole wchodził i robił bałagan. To moja ziemia i mój dom."

Z kolei młody nauczyciel z Gubina, Michał, widzi w migracji wyzwanie:
"Musimy znaleźć sposób na współistnienie. Inaczej sami sobie strzelimy w stopę."

Ruch Obrony Granic – między patriotyzmem a kontrowersjami

Na zachodniej granicy ROB działa bardziej zorganizowanie niż kiedykolwiek wcześniej. Grupy wyposażone w sprzęt łączności, kamery i nawet drony patrolują lasy i drogi, raportując Straży Granicznej każde podejrzane zdarzenie. Wsparcie lokalnej ludności jest często nieformalnie deklarowane.

Krytycy zarzucają ROB przekraczanie granic prawa, stosowanie przemocy wobec migrantów, a także sianie nienawiści. Rzeczniczka Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Joanna Bielecka, ostrzega:
"Obrona granic nie może oznaczać samowoli i łamania praw człowieka. Każdy migranta powinien mieć dostęp do procedur azylowych."

Reakcje rządu i partii politycznych

Rząd Polski w 2025 roku nie ukrywa swojego twardego stanowiska wobec migracji nielegalnej. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w oficjalnych komunikatach podkreśla, że bezpieczeństwo narodowe jest priorytetem, a Ruch Obrony Granic jest ważnym wsparciem dla państwowych służb.

Jednak opozycja krytykuje ten kierunek, wskazując na ryzyko izolacji międzynarodowej i naruszeń praw człowieka.

Media podzieliły się na dwie wyraźne grupy: jedne gloryfikują ROB jako obrońców polskiej ziemi, drugie ostrzegają przed „faszyzującymi” tendencjami i eskalacją konfliktów.

Historycznie, granica polsko-niemiecka od zawsze była miejscem wymiany kulturowej i gospodarczego ruchu. Po wejściu Polski do UE w 2004 roku, granica stała się symbolem wolności i współpracy.

Obecne wydarzenia stanowią jednak powrót do twardych realiów państwowych granic, które w epoce globalizacji budzą sprzeczne emocje i pytania o suwerenność.

Granica przyszłości – mur, czy most?

Polsko-niemiecka granica w 2025 roku jest miejscem intensywnych wyzwań i konfliktów, które wymuszają na społeczeństwie i politykach refleksję. Czy Ruch Obrony Granic jest odpowiedzią na realne zagrożenia, czy symptomem społecznych lęków i podziałów?

Czy Polska może znaleźć model polityki migracyjnej, który będzie bezpieczny, sprawiedliwy i zgodny z europejskimi wartościami?

Te pytania pozostają otwarte – a odpowiedzi zależą od naszej zdolności do dialogu i wyważenia interesów.