„Nóż w cieniu nocy”: Śmierć 24 Letniej Klaudii K. i niewygodne pytania o nasze społeczeństwo

Nad miastem zapadła cicha, letnia noc, której nic nie zapowiadało jako zwiastuna tragedii. Około godziny 1:00 nad ranem, 12 czerwca, na jednym z toruńskich osiedli, 24-letnia Klaudia K. wracała z pracy, jak robiła to dziesiątki razy wcześniej. Nikt nie przypuszczał, że tej nocy jej droga zostanie brutalnie przerwana. Obywatel Wenezueli, 29-letni Alejandro M., zadał jej – według ustaleń śledczych – kilkanaście ciosów nożem. Młoda kobieta trafiła do szpitala w stanie krytycznym. Zmarła dwa dni później.

Ten dramat poruszył Polskę do głębi. Ale jego echo sięga dalej niż tylko lokalne poruszenie. Wstrząsnął tkanką społeczną, wywołując gniew, lęk, falę dezinformacji oraz pytania, które wielu próbowało przez lata przemilczać. Kim był sprawca? Dlaczego doszło do tej zbrodni? Czy państwo zawiodło ofiarę? I wreszcie – czy jesteśmy gotowi stawić czoła niewygodnym faktom o przemocy, migracji, integracji i odpowiedzialności?

W dokumentach szpitalnych Klaudia figuruje jako „K.K., 24 l., przyjęta nieprzytomna, liczne rany kłute klatki piersiowej, brzucha, ud”. W zapisie z monitoringu zarejestrowano jedynie sylwetki: ona – drobna, z plecakiem na ramieniu, on – wyższy, nieco zataczający się. Według zeznań świadka, który obserwował moment ataku z okna na pierwszym piętrze, kobieta próbowała uciekać, ale została dogoniona i zaatakowana „w ciszy, bez słowa”.

Ciało Klaudii, obficie krwawiące, leżało na betonowej kostce przez około cztery minuty, zanim ktoś wezwał karetkę. Lekarze robili, co mogli. W rozmowie z nami chirurg dyżurny mówił wprost: „Dostała ponad dziesięć ciosów. Jeden przeciął żyłę biodrową. Straciła niemal trzy litry krwi przed dotarciem do bloku operacyjnego”.

Alejandro M. przyjechał do Polski dwa lata temu. W dokumentach migracyjnych widnieje jako student jednej z warszawskich uczelni – kierunek: logistyka. Szybko jednak przestał się pojawiać na zajęciach. Jak ustaliliśmy, nielegalnie dorabiał na czarno w kilku punktach gastronomicznych w Toruniu i Bydgoszczy. Według pracodawcy – „cichy, zamknięty w sobie, ale rzetelny”.

Ale w jego historii są też luki. Wenezuelska prokuratura potwierdziła, że M. był notowany za napaść z bronią w ręku w Maracaibo w 2019 roku, ale wobec przeciążonego wymiaru sprawiedliwości sprawa nigdy nie trafiła do sądu. Polski system nie miał o tym wiedzy.

Czy ktoś zawiódł? Czy Polska posiada wystarczające narzędzia do weryfikacji imigrantów z krajów objętych kryzysem? Rozmawialiśmy z byłą urzędniczką Straży Granicznej, która – pod warunkiem anonimowości – przyznała: „W przypadku krajów takich jak Wenezuela, nie jesteśmy w stanie przeprowadzić realnej weryfikacji karalności. System nie działa.”

Lęki, granice i rzeczywistość

Sprawa Klaudii natychmiast została wykorzystana w debacie politycznej. Partie prawicowe zaczęły nawoływać do „zamknięcia granic” i „natychmiastowej deportacji wszystkich migrantów spoza Unii”. Lewica oskarżyła rząd o brak programów integracyjnych. Tymczasem społeczeństwo podzieliło się na dwa obozy – jeden domagał się zemsty, drugi próbował tonować emocje.

Dr Ewa Sadowska, socjolożka zajmująca się migracją, tłumaczy: „Polska nie jest krajem przyzwyczajonym do różnorodności kulturowej. Nie mamy doświadczenia z masową integracją i nie umiemy sobie radzić z jej wyzwaniami. Każdy incydent staje się zarzewiem histerii – to groźne.”

Ale czy histeria nie ma podstaw, skoro młoda kobieta ginie od ciosów nożem?

Rodzina Klaudii, wbrew medialnemu spektaklowi, unika rozgłosu. Z ojcem dziewczyny udało nam się porozmawiać w jego domu pod Toruniem. Powiedział tylko jedno zdanie, zanim łzy przerwały jego głos:

„Nie interesuje mnie, skąd on był. Chcę tylko wiedzieć, dlaczego nikt jej nie pomógł, kiedy umierała na ulicy.”

System, który nie chroni

Zbrodnia z 12 czerwca nie wydarzyła się w próżni. To wydarzenie jest soczewką, w której skupiają się problemy systemowe: brak współpracy między agencjami migracyjnymi, niedobór programów integracyjnych, ignorowanie przemocy wobec kobiet oraz nierówność w dostępie do sprawiedliwości.

Fundacja „Bezpieczna Kobieta” zwraca uwagę, że Klaudia zgłaszała wcześniej przypadek uporczywego nękania – nie wiadomo, przez kogo – ale sprawa została umorzona „z braku danych”. Czy Alejandro M. był jej wcześniejszym prześladowcą?

Tragedia, która wydarzyła się w ciszy toruńskiej nocy, rodzi pytania, których nie da się uciszyć:

• Jakie mechanizmy zawiodły – i kto za nie odpowiada?

• Czy polski system prawny i migracyjny jest gotowy na rzeczywistość XXI wieku?

• Jak balansować między bezpieczeństwem a otwartością?

• Gdzie kończy się granica między ostrożnością a uprzedzeniem?

Śmierć Klaudii K. nie powinna stać się kolejną statystyką, ani paliwem dla politycznych przepychanek. To tragedia jednostki, która może być impulsem do prawdziwej debaty o tym, kim jesteśmy jako społeczeństwo. Jeśli chcemy, by jej śmierć nie była na darmo, musimy się zatrzymać i – po raz pierwszy od dawna – wsłuchać w ciszę, jaka zapada po takich wydarzeniach.